Stichting Beschermers Amstelland reageert op Amsterdamse visie op de Hoofdgroenstructuur
Onderstaande zienswijze op de Hoofdgroenstructuur Visie van Amsterdam, specifiek gericht op de Amstelscheg hebben wij op 13 februari 2022 ingediend bij de gemeente Amsterdam.
Ons doel met het indienen van deze zienswijze is om de Hoofdgroenstructuur Visie van Amsterdam op een aantal punten te wijzigen en dat de gemeente vanuit haar medeverantwoordelijkheid voor de Amstelscheg in samenhang met het gehele gebied en gezamenlijk met de overige gemeenten, waterschap en provincie tot een eenduidige invulling zullen komen waarbij de Amstelscheg ook voor de toekomst kan blijven bestaan.
Volledige zienswijze:
Al jaren spant de Stichting Beschermers Amstelland (SBA) zich in om de Amstelscheg te behouden als de groene long aan de zuidkant van Amsterdam met zijn grote cultuurhistorische, natuur- en landschapswaarden. De betekenis voor de stedeling is de laatste jaren alleen maar toegenomen, zeker als ook naar de gevolgen van corona wordt gekeken en door velen voor ‘het even naar buiten kunnen’ juist de Amstelscheg werd gekozen die lucht, rust en ruimte kon bieden.
Als er al veranderingen plaatsvinden dient dit op een dusdanige zorgvuldige wijze te gebeuren, dat dit niet ten koste gaat van de natuur- en landschapswaarden. Immers ingrepen in dit landschap, uniek qua cultuur en natuur, leiden al snel tot verrommeling en vernietiging van deze kenmerken. Hoe het landschap dan verandert is bijvoorbeeld goed te zien in de Middelpolder: een allegaartje van verschillende ingrepen door de tijd heen, een woonwijkje in Amstelveen en Ouderkerk, een bos, wandelpaden, een zonnepanelenweide, sportvelden, een golfterrein en een rietveld. Interessant te constateren wat voor opvattingen erin de loop van de tijd geweest zijn over invulling van de ruimte. Het uiteindelijke resultaat is sterk afwijkend en tast het open weidelandschap aan dat zo kenmerkend is voor deze omgeving. De Amstelscheg is door de provincie benoemd tot Bijzonder Provinciaal Landschap en de Amstelscheg is nota bene als het mooiste bijzondere provinciale landschap gekozen. Dit vraagt om een beschermingsregime dat daar in overeenstemming mee is om de waarden die er (nog) zijn te behouden en te versterken.
De woorden die in de visie van de Hoofdgroenstructuur worden gebruikt zijn: groen is geen luxe maar noodzaak en cruciaal onderdeel van de mondiale overlevingsstrategie. Deze woorden zijn mooi maar dit zal ook terug te zien moeten zijn in het handelen.
We willen de volgende specifieke opmerkingen maken met betrekking tot de Amstelscheg:
Bij eerste blik op de hier gepresenteerde hoofdgroenstructuur van de gemeente Amsterdam lijkt de Amstelscheg gespaard te worden voor heftige ingrepen. Nadere bestudering leert dat wel degelijk ingrepen voorgesteld worden. In het aangeduide gebied worden landschapsparken en sportparken geprojecteerd.
De hele scheg is ten noorden van Ouderkerk op kaart 1 en kaart 3 aangegeven als landschapspark. Ten eerste gaat dit voor een groot deel over de gronden van de gemeenten Amstelveen en Ouder Amstel. Een deel van de Duivendrechtsepolder is van de gemeente Amsterdam. Dit kan niet maar zo door Amsterdam bedacht worden. Dit vraagt een veel bredere discussie met gemeenten, provincie, bewoners en organisaties zoals SBA.
Wij pleiten ervoor dat er voor het gehele gebied een duidelijke visie/perspectief wordt opgesteld die tot eenduidigheid leidt van handelen door de drie gemeenten, het waterschap en de provincie. Dat niet alleen de hoofdgroenstructuur vastlegt maar ook een visie op het gebied beschrijft voor de korte en lange termijn en die oplossingen biedt voor talloze problemen zoals bodemdaling, stikstofproblematiek, klimaatadaptatie, recreatiedruk en last but not least de economische positie van de boeren. De oplossing van deze problemen heeft wellicht grote ruimtelijke consequenties. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als boeren geen brood meer zien in hun bedrijf en massaal hun boerderijen en grond gaan verkopen aan derden? Wat heeft dat voor gevolg voor het landschap? Of wat gebeurt er met het landschap wanneer bodemdaling alleen tegen te gaan is door vernatting van de bodem? Samenvattend: bezint eer gij begint en kijk breder en dieper in het landschap. Nu lijkt de exercitie van de hoofdgroenstructuur meer op een vrij willekeurige lappendeken van leuke ideeën, waarbij het huidige open landschap kind van de rekening wordt.
In het document ontbreekt de duiding van Bijzonder Provinciaal landschap dat op het gehele deel van de hoofdgroenstructuur ten zuiden van de A10 van toepassing is. Hiervoor geldt een beschermingsregime. Dit zal toegevoegd moeten worden.
De Duivendrechtse Polder is een landbouw- en natuurgebied (weidevogels) en het meest noordelijke onderdeel van het agrarische gebied dat ook de Ronde Hoep en de Bovenkerkerpolder omvat. De boeren hebben elkaar nodig voor de agrarische infrastructuur, bij voorbeeld veearts, melkafvoer, etc; Als dit nu wordt opgegeven is het snel gedaan met agrarisch (landschaps-) beheer in dit gebied. De Middelpolder is een landschapspark waar parkachtige elementen, sport- en nutsvoorzieningen en landbouwrelicten elkaar afwisselen. Hier is te zien hoe verrommeling volop gaande is.
Op de toetskaart is nieuw dat aan de zuidkant van de A10 sportparken zijn ingekleurd. De huidige invulling zal verdwijnen. De keuze voor sportvelden en de gekozen omvang wordt niet toegelicht. Hoe groot de behoefte is om daar de velden te situeren, wordt niet toegelicht. Alternatieven die zijn gewogen wordt niet toegelicht. Ook mogelijkheden voor nieuwe locaties dichtbij de bebouwing zoals in de Nieuwe Kern, worden niet genoemd. Wij zien de sportvoorzieningen als stedelijke voorzieningen. Deze behoren niet in de Duivendrechtse polder. De bijdrage aan de versterking van groen en de biodiversiteit is niet aangetoond. Vele sportvelden bestaan bovendien uit kunstgrasvelden. Positief is dat het gebied openbaar wordt en er mogelijkheden liggen om juist de landschapswaarden te versterken passend in het Bijzonder Provinciaal Landschap. De term en het symbool ‘sportlandschappen’ wordt geintroduceerd. Een mooie term maar het is volstrekt onduidelijk om hoeveel verharding het gaat, wat de impact op de omgeving is, wat de aantrekkende werking van verkeer is en de gevolgen van verlichting zijn. De toename van biodiversiteit lijkt zeer beperkt. Op dit gebied zijn ook via het RES traject door de gemeente windturbines ingetekend. Weliswaar met lage prioriteit. Het is niet uitgesloten dat als er dan toch een verandering van functies gaat plaatsvinden met een ‘stedelijk’ karakter, de volgende stap is dat ook de windmolens mogelijk weer terugkomen. En zo verrommelt en verstedelijkt een gebied. Vandaar de door ons bepleite toekomstvisie met een toetskaart/ beschermingsregime die voor het hele gebied, voor alle gemeenten , provincie en waterschap gaat gelden. En waar thans ook het beschermingsregime va de provincie al van toepassing is.
Wij hopen dat met deze bijdrage het voorliggende document op een aantal punten zal worden gewijzigd en dat de gemeente vanuit haar medeverantwoordelijkheid voor de Amstelscheg in samenhang met het gehele gebied en gezamenlijk met de overige gemeenten, waterschap en provincie tot een eenduidige invulling zullen komen waarbij de Amstelscheg ook voor de toekomst kan blijven bestaan.
