Weidevogelbeheerder Mark Kuiper wint prijs ‘Beschermer van het Jaar 2025’

Weidevogelbeheerder Mark Kuiper is op zondag 1 juni tijdens de jaarlijkse Amstellanddag uitgeroepen tot ‘Beschermer van het Jaar’. Hij ontving de prijs uit handen van Wim Zwanenburg, voorzitter van Stichting Beschermers Amstelland (SBA).

Volgens SBA heeft Mark Kuiper de afgelopen decennia een onmisbare bijdrage geleverd aan het weidevogelbeheer in Amstelland door te onderkennen dat de boeren een grotere rol in het beheer van de natuur moesten krijgen. De weidevogelpopulatie is in Nederland steeds verder afgenomen, maar polder De Ronde Hoep, en ook de Bovenkerkerpolder, zijn topgebieden gebleven voor de grutto, de tureluur, de kieviet en de scholekster.

‘Vertrouwen van de boeren’

Zwanenburg roemde Mark Kuiper als een verbinder die in al die vele jaren het vertrouwen van de boeren heeft weten te behouden. “Om die reden was het bestuur van de Stichting Beschermers Amstelland dan ook unaniem van mening dat de toekenning Beschermer van het Jaar 2025 nog aan Mark Kuiper  zou moeten toekomen”. Mark Kuiper droeg zijn prijs op aan de boeren van Amstelland: “Die hebben het echte werk gedaan voor het weidevogelbeheer.”

Een leven in het teken van de weidevogels

Het leven van Mark Kuiper heeft vanaf zijn vroegste jeugd in het teken gestaan van weidevogels. Al op zijn twaalfde sloot hij zich aan bij de Vogelwerkgroep Amsterdam. Na een studie theologie, geschiedenis en filosofie aan de Vrije Universiteit promoveerde hij en werd hij universitair docent aan de VU.

In 1997 begon hij met een nieuw bedrijf Natuurbeleven, waarmee hij zich richtte op het adviseren van overheden, agrariërs, natuurbeheerders en ondernemers die met de natuur-gerelateerde wetgeving te maken hebben. Via de agrarische natuurvereniging ‘De Amstel’ en sinds 2016 onder de vlag van Agrarisch Collectief Noord-Holland Zuid zette hij zich in voor het weidevogelbeheer Amstelland.

Weidevogelpopulatie in Amstelland hield stand

De weidevogelpopulatie heeft in Amstelland de afgelopen decennia standgehouden. De Noord-Hollandse regio onderscheidt zich daarmee positief van de meeste andere regio’s in Nederland. Dat is volgens Wim Zwanenburg mede te danken aan de onvermoeibare inzet van Mark Kuiper.

“Het lijkt erop dat de verbinding tussen boeren en natuurorganisaties in Nederland minder is geworden”, aldus Zwanenburg. “Maar Mark Kuiper heeft altijd voor die verbinding gepleit, in het bijzonder met het oog op het weidevogelbeheer. Ook Beschermers Amstelland ziet de melkveehouderij als de economische drager van het open polderlandschap en daarmee van het weidevogelgebied. Als dat tenminste wel gebeurt op een niet-intensieve, dus op extensieve manier.”

‘Weidevogels zijn cultuurvogels’

‘Weidevogels zijn cultuurvogels”, bepleitte Kuiper ooit in een interview in de door SBA uitgegeven Atlas Amstelland. “Het open polderlandschap is geen natuur die zichzelf in stand houdt. Zonder boeren geen weidevogels. Er is maar één optie als je weidevogels wilt houden, en dat is agrarisch beheer. In veel natuurreservaten komen de weidevogels in verdrukking omdat terreinbeheerders zelf slecht een agrarisch bedrijf kunnen runnen. Het loskoppelen van natuurbeheer en economische activiteiten is een groot risico.”

Weidevogelbeheer vereist maatwerk

Mark Kuiper heeft altijd gepleit voor maatwerk bij het weidevogelbeheer. Gruttokuikens, hebben volgens hem weidegebieden nodig met gras dat langzaam groeit en in mei nog niet al te dicht op elkaar staat en later gemaaid wordt. De waterstand en het beheer van de slootranden moet je ook goed afstemmen op het weidevogelbeheer. Tegenwoordig wordt dat vaak ‘mozaiekbeheer’ genoemd, beheer door en in overleg met de boeren. De landinrichting in de Ronde Hoep is een succes geworden. “Er is toekomst voor de weidevogels omdat het een economisch model is dat ingebed is in agrarische exploitatie”.

Mark Kuiper bekijkt een geschenk met streekproducten nadat hij zojuist de Amstellandprijs 2025, Beschermer van het Jaar heeft uitgereikt gekregen. Van links naar rechts Jos Vrolijk, secretaris, Mark Kuiper, Wim Zwanenburg, voorzitter van de Stichting Beschermers Amstelland.

Foto: Gerdy Bertrand, Fotowerkgroep Coherente Ouderkerk aan de Amstel

 Zie ook het artikel op 1Amstelveen.nl en de video van 1Amstelveen TV (via YouTube).

Lees ook het artikel in het Themanummer van Vakblad Natuur, Bos, Landschap over Agrarisch Natuurbeheer: Het geheim van het succesvolle weidevogelbeheer in Amstelland, geschreven door Jocelyn de Kwant (Landschap Noord-Holland), Aad van Paassen (Werkgroep Weidevogelbescherming Amstelland) & Mark Kuiper (Agrarisch Collectief Noord-Holland Zuid).